Panoramik fotoğraf, neredeyse hepimizin bildiği gibi birden fazla fotoğrafın birleştirilerek oluşturulduğu ve böylece çok geniş açılarda görüntülenebilen bir fotoğraf türüdür. Artık çoğu akıllı telefonda da mevcut olan bu özelliği belki çoğumuz denedik, pratik olarak biliyoruz ama fotoğraf makinesi ile panoramik fotoğraf çekimi yapmak için dikkat edilmesi gereken birkaç nokta var.

Yazı ve Fotoğraflar: Mehmet Çeliksan

Etimolojik olarak panorama kelimesinin incelemesi yapıldığında, kelime kökünün Yunanca’dan geldiği görülmektedir. Yunanca “PAN” (πᾶν)  bütün-tam ve “HORAMA” (ὅραμα)  bakış-görüş sözcüklerinden türetilmiştir. Panoramik fotoğraf başlı başına bit teknik üslup olmasının yanı sıra seyahat, manzara, şehir, tanıtım fotoğrafçılığı, mimari fotoğraf gibi birçok fotoğrafçılık alanının içinde kendine yer bulabilmektedir.

Günümüzde sayısal teknikler sayesinde bilgisayarlarla panoramik fotoğrafları çok kolay oluşturabiliyoruz. Hatta bazı yeni nesil aynasız fotoğraf makineleri bilgisayara ihtiyaç duymadan, içlerindeki yazılımlar ile panoramik birleşirmeleri yapabilmekteler. 

Kusursuz panoramik fotoğrafları oluştururken…

Kusursuz panoramik fotoğraflar elde etmek için dikkat etmemiz gereken belli başlı kurallar vardır. Doğru ekipman ve açı seçimi bunların başında gelmektedir.

Panoramik fotoğraf çekmeye başlarken dikkat etmemiz gereken en önemli şey, yaptığımız çekim süresince fotoğraf makinemizin dönüş hareketinin ufuk çizgisine paralel olmasıdır. Bunun için kullanacağımız bir tripod (üçayak) işimizi çok kolaylaştıracaktır. Seçtiğimiz tripodun fotoğraf makinemizin ağırlığı ile uyumlu olacak bir tripod olması çok önemlidir. Bu ağırlık uyumu hem fotoğraf makinemizin güvenliğini sağlar hem de pan hareketi sırasında istenmeyen titremeler ya da tilt kaymalarını engelleyerek yazılımda birleştirmede yaşayacağımız sorunları diskalifiye eder.

Tripod

Panoramik çekimlerde en önemli sorunlardan biri pan hareketi yapılırken eksen kaymasının yaşanmasıdır. Büyük alanlarda olmasa da dar alanda yapılan panoramik fotoğraflarda eksen kayması sorun yaratır. Bu yüzden özel panoramik çekim tripodları mevcuttur. 

Yükseklik – Genişlik Oranı

Tripod ile çekimimizi güvene aldıktan sonra esas soru birleştirme için kaç adet fotoğraf çekeceğimizdir. Bu sorunun cevabı objektifimizin açısıyla ilgilidir. Fakat bu konuda özellikle hatırlamamız gereken bir kural vardır: Panoramik fotoğraflarda yükseklik ve genişlik oranı arttıkça, panorama ince uzun bir hal almaya başlar. Bu da izlemesi, yayınlaması ve baskı alınması sürecinde zorluk çıkaran ve istenmeyen bir durumdur. Panorama oluştururken, fotoğrafın genişliğinin yüksekliğinin dört katını geçmemesine dikkat edersek elimizde güzel bir panorama olacaktır. Bunun için de kesinlikle mümkün olan en geniş açıda çekimi yapmamız ve fotoğraf makinemizi dikey kadrajda tutmamız gerekmektedir.

Objektifin Görüş Açısı

Fotoğraf makinemizle çekim yaparken çekmemiz gereken fotoğraf sayısını belirlemeden önce nasıl bir panoramik fotoğraf oluşturacağımızı belirlememiz gerekir. Eğer tam döngülü bir çekim yapacaksak, yani 360 dereceyse, toplam dönüş açımızı objektifimizin görüş açısına bölmemiz gerekmektedir. Mesela 12mm bir lens kullanıyorsak onun görüş açısı 90 derecedir. 360/90 işlemini yaptığımızda 4 karenin bize yeteceği ortaya çıkmaktadır. Burada püf noktamız en eksik ne de fazla fotoğraf çekmemektir çünkü her iki durumda da oluşacak görüntü istediğimiz gibi sonuçlanmaz. Objektiflerin görüş açıları için tablodan faydalanabilirsiniz. tablo

Fotoğraf makinemizi dikey kadrajda tutacağımız için odak uzaklığımızın denk geldiği kırmızı alandaki açıyla bu işlemi yapmalıyız. 180 derecelik bir yarım döngüsel panoramayı 24mm lensimiz ile çekeceksek 180/5 yaklaşık 3,39 çıkmaktadır. Bu tür durumlarda daima yukarı yuvarlama yapmalıyız.

Çekim Formatı

Fotoğraflarımızı panorama için çekmeden önce hatırlamamız gereken önemli bir durum da çekim formatıdır. Bazı durumlarda dış mekan çekimlerinde gökyüzü fazla pozlanabilir ya da bazı noktalar karanlıkta kalır. İç mekan çekimlerinde ise dışarıdan doğrudan ışık alan bir pencere varsa bu sefer de istenmeyen ışık patlamaları olacaktır. Fotoğraf makinemizin ışık ölçüm sistemi ne kadar gelişmiş olursa olsun bu tür durumlarda hata yapmaya meyillidir. O yüzden bu tür durumlarda RAW formatlarda çekim yapmamız gerekecektir. Bu sayede daha sonra RAW’ı dönüştürebileceğiz.

Işık dengesizliklerinde bir diğer çözüm de HDR tekniğidir. Bunun için fotoğraf makinenizde mevcutsa BKT sıralama özelliği ile + ve – pozlama yapabilirsiniz. Eğer sizler de benim kullandığım gibi Olympus OMD sistem kullanıyorsanız, çekim sırasında HDR’yi fotoğraf makinesinde +5 -5 pozlandırarak yapabilirsiniz ya da BKT özelliği ile çekim yaparak bunu sonra kendiniz yazılım ile birleştirebilirsiniz.

Fotoğraf Birleştirme Yazılımları

Yazılım konusunda ise bol miktarda seçeneğimiz mevcut. Adobe Photoshop gibi profesyonel bir yazılımın yanı sıra ptgui, 3dvista gibi yazılımları da tercih edebilirsiniz.

Adobe Photoshop üzerinden birleştirmeyi yapmak için FileèAutomateèPhotomerge seçeneğini kullanabilirsiniz.

Polar Panorama Nedir?

Sayısal panoramik fotoğraf üretimi sayesinde farklı estetik panoramalar da üretebilmemiz mümkündür. Bunlarda en popüler olanların biri polar panoramalardır.

Polar panoramaları üretmek için öncelikle mutlaka 360 derece tam döngülü bir panoramaya ihtiyacımız vardır. Özellikle dış mekan çekimlerde görsel olarak güzel olacağı gibi iç mekan çekimlerde de optik illüzyonlar ya da çiçek dürbünlerini anımsatan yanılsamalar yaratabilirler. 

Adobe Photoshop yazılımı ile bu şekilde bir polar panorama üretmek için öncelikle çekip birleştirdiğimiz panoramik fotoğrafımızı ImageèImage Size menüsünden en X boy oranını kilit üzerinden kaldırarak kare olacak şekilde ayarlamamız gerekmektedir. Daha sonra      Image è Image Rotation è 180 komutu ile çevirdiğimiz fotoğrafımız, en son  Filter è Distort èPolar Cordinates seçeneği ile istediğimiz polar panorama haline  gelecektir.

Fotoğraf makinelerimizle gerek kendi içlerindeki yazılım, gerek bilgisayar destekli yazılımlar sayesinde panoramalarımızı üretebilirken, sayısal fotoğraf makinelerine görüntü kalitesi olarak değil de sürekli yanımızda olmaları ve hafiflikleri ile alternatif olan akıllı telefonlarımızla da bu tür çekimler yapabiliyoruz. Telefonumuzun platformuna göre indireceğimiz uygulamalar ile panorama elde edebiliyoruz. Fakat özellikle mobil fotoğrafçılığa odaklanan kullanıcılar, daha doğru açıyı yakalamak, dönüş hatası yapmamak hem yatay hem de dikey panorama çekmek için farklı ekipmanlar kullanmaktalar. Genelde videografi için kullanılsalar da fotoğraf makinenizin görüş açısına göre dönüşünü kendi ayarlayarak çektiği fotoğrafları, kendi yazılımı ile birleştirerek sunmaktalar. Fot 5

 

 

 

 

 

Yazdır e-Posta