Fotoğraf dünyamızda çok tartışılan bir konu, sabit lens mi zoom lens mi kullanmak gerektiğidir. Bu sorunun cevabı kesinlikle fotoğraf alanı ve tarzınıza bağlı olacaktır. Manzara fotoğrafçısının, portre fotoğrafçısının ve sokak fotoğrafçısının ihtiyaçları farklı olabilir. Hangi lensin nasıl çalıştığınız anlattıktan sonra nasıl bir lens seçmeniz gerektiğine gelin siz karar verin.

Yazı ve Fotoğraflar: Yüksel ALTUN

Fotoğrafçılıkta pek çok lens vardır, merceğin odak uzaklığı belirleyicidir. Buna göre 5 ayrı kategori yapılabilir:

1. Çok geniş açı - Full frame 12-24mm ve altı / Kroplu 10-20mm
2. Geniş açı – Full frame 24 – 35 mm / Kroplu 18-35 mm
3. Standart – Full frame 35-70 mm / Kroplu 24-50 mm
4. Standart tele – Full frame 70-135 mm / Kroplu 55-105 mm
5. Tele – Full frame 135 mm üstü / Kroplu 105 mm ve üstü

Bu odak aralıkları dikkate alındığında full frame için 24-70 mm, kroplu makinalar için 18-55mm en sık kullanılan lenslerdir.

Krop Faktör

Günümüzdeki dijital fotoğraf makinalarında film yerine sensör denilen ışığa duyarlı yüzey bulunur ve görüntü burada oluşur. Sensörün boyutu bize full frame / krop kavramını açıklar.

Full frame, film boyutunda sensör demektir: 36 x 24 mm (35 mm film boyutu). Nikon krop sensör boyutu: 24 x 16’dır. Gördüğünüz gibi 1.5 kat fark var, yani daha küçük.Krop faktörü fotoğraf makinasının özelliklerine göre değişiyor. Canon’da krop faktör 1.6’dır.

Şekilde de görüldüğü gibi krop faktör açısı daha dardır. Bu şu sonuca yol açar: Örneğin 12-24 mm geniş açı lensiniz varsa Nikon full frame makine ile 12-24 mm olarak kadraj yaparız. Nikon kroplu makimamız varsa odak aralığını 1.5 ile çarparız, o da bize 18-36 mm sonucunu verir.

Burada geniş açıdan bir kaybımız varsa da 36 mm ile daha uzağa zoom yapabiliyoruz. Kroplu fotoğraf makinası lensleri; daha hafif ve ucuzdur. Lensin orta bölümü kullanıldığı için daha az köşe kararması olur ve fotoğraf keskinliği iyidir.

Sabit (Prime) Lensler

Ana – Asal da denilen prime lensler, değiştiremeyeceğiniz sabit odak uzaklığına sahip lenslerdir. En sık kullanılanı 50 mm’dir. Bu lenslerin kullanımı aşağıdaki avantajları sağlar:

• Ağırlık – Zoom lenslerden çok daha hafiftir.
• Maksimum diyafram aralığı – F1’e kadar inen diyafram açıklığı ışık ve sığ alan derinliği sağlar.
• Kompozisyon – Dar ve sade kadrajlarla daha etkili kompozisyonlar çalışılabilir.

Prime lenslerde sabit odak ve diyafram vardır. Yakınlaştırma halkası olmaması nedeniyle nesneyi büyütmek için yakınına gitmekten başka çare yoktur.

Prime Lens Ne Zaman Kullanılır?

Sabit lens tercihimizi etkileyen bazı çekim alanları ve teknikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

Portre fotoğrafı – Hem stüdyo hem de dış çekimlerde modelin netliği ve arka planın kontrolü çok önemlidir. Burada açık diyafram kullanımı, arka plan düzenlenmesi ve ışık açısından avantaj sağlar. 50 mm veya 85 mm F1.4-1.8 en çok tercih edilen lenslerdir.

Sokak fotoğrafı – En çok kullanılan lens 50 mm’dir. Bunun nedeni gördüğümüze yakın odak ve düşük ışık koşullarının kontrolüdür. Kroplu makinalar için 35 mm kullanılabilir.

Düşük ışık – Işık azaldığında uzun pozlamalarda tripot tercih edilebilir. Fakat nesne hareket ediyorsa ve keskinlik isteniyorsa, hızlı sabit lens ve açık diyafram kullanılmalıdır. Gece yapılan bir festivali düşünün, burada en iyi lens sabit lens olacaktır.

Bokeh yapmak – En iyi bokeh, sabit lens ve açık diyaframda elde edilir.

            

  Nıkon-50mm-F2-E50-ISO2000     

                     

   Nıkon-50mm-F2-E60-ISO2000 

Zoom Lensler

Sabit lensin avantajları yanında, zoom lensler de çekim alanı ve tarzımıza göre avantajlar sağlayacaktır.

• Hızlı kadraj değişimi – Hızlı odak uzaklığı değişimi sağlar.
• Ağırlık – Sabit lenslere göre daha ağırdır. Bazıları ağır sever. J
• Diyafram – En iyi zoom lenslerin diyafram aralıkları F2.8’e kadar açılır.

Zoom lenslerde değişken odak uzaklığı ve diyafram açıklığı sabit olabileceği gibi, aralıklı da olabilir.

Zoom Lens Ne Zaman Kullanılır?

Odak uzaklığı değiştirme yeteneğiyle, fotoğrafın birçok türünde kullanılabilir.

Etkinlik fotoğrafçılığı – Etkinlik ve organizasyonlarda (Düğün, nişan, toplantı…)

Spor fotoğrafçılığı – Tele ile uzaktan, değişken odaklı ve F2.8 ışık açısından önemlidir.

Seyahat fotoğrafçılığı -Seyahat fotoğrafçılığı tüm lens aralıklarına ihtiyaç duyulabilecek alandır. Çantamızda sınırlı yer vardır. Burada ağır olmayan, farklı odak uzaklığına sahip F4 bir lens kullanılabilir. Yaygın olarak kullanılan 18-200 mm aralıktır.

Zoom in ve out – Bu tekniği kullanmak istediğinizde uygun zoom lense sahip olmanız gerekir.

Nıkon-200mm-F16-E6sn-ISO200-tele 

Prime Lens vs Zoom Lens

Çoğu fotoğrafçı, geniş diyafram açıklığına sahip hafif sabit lensler veya odak uzunluğunu değiştirmenize izin veren ancak genellikle taşıması ağır olan daha çok yönlü zoom lensler arasında seçim yapmak zorunda kalır. 

Sizin seçiminiz hangisi?

Prime lens ve zoom lenslerin artıları ve eksileri vardır, ancak bazı fotoğrafçılar için sabit lensler avantaj, keskinlik sağlayacaktır. Bu fotoğrafçılara ve kullandıkları lenslere bir göz atalım.

• Düğün fotoğrafçısı - En iyi lens, F2.8 diyafram açıklığına sahip 24-70mm zoom lens olacaktır. Bu odak uzaklıkları, fotoğraflamanız gereken hemen hemen her şeyi kapsayacaktır. Geniş açılı bir zum da taşımaya değer. Bazen düğün günü portre oturumu için zaman olabilir, bu nedenle bir sabit lens, belki de 85MM f1.4 iyi bir fikirdir.
• Sokak fotoğrafçısı - 50mm F1.8 harika bir lens, ancak daha fazla paranız varsa F1.4 veya F1.2'yi alın. Alternatif olarak 135mm F2 de çok iyi çalışır.
• Seyahat fotoğrafçısı - Seyahatlerde pek çok durum için geniş açılı bir zoom ve daha hafif olması için F4 kullanın. 50 mm gibi iyi bir ana lens, sokaktaki insanları fotoğraflamak için iyi bir tercih. Bir festivali fotoğraflayacaksanız da bir telefoto zooma ihtiyacınız olacaktır. 
• Manzara fotoğrafçısı - Geniş açılı lens olmazsa olmazdır, bu zoom da olabilir sabit de... Samanyolu'nu fotoğraflamayı seviyorsanız, en az F2,8 diyafram açıklığına ihtiyacınız vardır. Bununla birlikte geniş açılı bir sabit lens alırsanız, daha da büyük diyafram açıklıkları elde edebilirsiniz ve bu astrofotografi yapmanıza yardımcı olur. 

         

 Olympus-34mm-F8-E40-ISO100     

          

Olympus-300mm-F8-E60-ISO200

Sabit Lens Kullanmanın 5 Nedeni

1-Kompozisyon:

Sabit lens kullanmak, odak uzaklığının kısıtlamaları ile kompozisyonu tasavvur etmemizi teşvik eder. Zoom lenslere karşı çıkan argüman, zoom lenslerin fotoğrafçıyı tembelleştirdiği yönündedir. Sabit lenslerde ise fotoğraf makinasını gözünüze götürmeden önce çekim yapmaya hazırsınızdır. Tek bir odak uzaklığı kullanmaya ne kadar alışırsanız, sahneye bakarak, gözlerinizle kamera olmadan, son çekiminizi o kadar hızlı görselleştirebilirsiniz.

2-Işık:

Prime lensler genel olarak daha geniş maksimum açıklığa sahiptir. Deklanşöre basıldığında daha fazla ışık içeri girer, bu da düşük ışık koşullarında ISO’nuzu artırmadan veya enstantane hızını düşürmeden pozlama yapabilme anlamına gelir. Daha düşük ISO, daha net görüntüler anlamına gelir ve daha hızlı enstantane keskinliği artırır.

3-Alan Derinliği:

Alan derinliği, görüntümüzdeki net alanı ifade eder. Prime lensler, daha geniş bir maksimum diyafram açıklığına sahiptir, daha sığ bir alan derinliği sağlar. F1.4 diyafram, F2.8’e göre daha az net alan ve bulanıklaştırma (bokeh) efekti sağlayacaktır.

Geniş bir diyafram açıklığı kullanarak nesnenizin hem önündeki hem de arkasındaki alanı bulanıklaştırma yeteneği, nesnenizi fotoğraftaki diğer öğelerden ayırmanıza yardımcı olur. Konu daha çok öne çıkar.

4-Boyut – Ağırlık:

Prime lensler, genel olarak zoom lenslere göre daha hafiftir. Unutulmaması gereken, sabit lenslerin mutlaka küçük ve hafif olacağı anlamına gelmez. Aslında, birçok hızlı sabit lens oldukça büyük ve ağırdır. Benzer şekilde, cam kalitesi daha düşük ve diyafram açıklığı yüksek, çok sayıda küçük ve hafif zoom lens vardır.

5-Görüntü Kalitesi-Keskinliği

Prime lenslerde görüntü kalitesi ve keskinliği daha fazladır. Geleneksel olarak prime lensler gelişmiş optikleri ve kalitesiyle bilinir. Genellikle daha az hareketli parçaya sahiptirler ve bu nedenle üreticiler çabalarını kaliteli cam ve mekanizma eklemeye yoğunlaştırabilirler. Bununla birlikte diyaframı sabit zoom lenslerde de yüksek keskinlik elde edilebilir. Prime lenslerin avantajı fiyatıdır.

Peki, Neden Zoom Lens Tercih Edilir?

1-Taşınabilirlik

Farklı odak uzaklıklarında prime lensler taşıyacağınıza, aynı aralıklarda zoom bir lens ihtiyacımızı görebilir. Ayrıca sık lens değiştirmemek, sensörün tozlanma riskini azaltır.

2-Fiyat

Sabit lensler fiyat olarak daha uygun olsa da zoom lenslere göre birden fazla lens satın alınması maliyeti artıracaktır.

3-Esneklik

Zoom lensler için belki de en büyük avantaj, bir fotoğrafçıya sunduğu esnekliktir. Zoom lensler, çeşitli odak uzaklıklarında çekim yapmak isteyen birinin perspektifi hızlı bir şekilde değiştirme ve çekimlerini saniyeler içinde, hızlı bir yakınlaştırma ile tamamlama yeteneği sağlar. 

Nıkon-12mm-F11-E125-ISO200-genisaci12

Lens Satın Alırken Kararınızı Etkileyebilecek Faktörler

Bütçe Önemli

Fotoğrafa, fotoğraf ekipmanına ayıracağız bütçe önemlidir. Düşük bütçeler için lens değerlendirmeleri takip edilmelidir. Fiyat - kalite oranı yüksek olanlar tercih edilebilir.

APS-C veya Full Frame

APS-C fotoğraf makinasına sahipken full frame özelliklere sahip lens almanız, odak aralığı açısından dezavantaj olabilse de sonraki fotoğraf makinalarınız için iyi bir yatırım olabilir.

Odak Uzaklığına Dikkat

İhtiyacınız olan odak uzaklığına öncelik vermeniz, bütçenize göre en iyi lens çözümü sağlayacaktır. Öncelik sıralaması yapın ve ihtiyacınız olanı alın. Örneğin, normal bir odak aralığında lense sahipsiniz (24-70mm - 18-55mm - 18-105mm gibi) Geniş açıya mı yoksa tele lense mi öncelikli ihtiyacınız var? Birine öncelik verin ve bütçenizi zorlayın. 

Hangi Konular Fotoğraflanacak?

Çekeceğiniz konulara göre sabit veya zoom lens tercihlerinizi yapın. Spor veya manzara fotoğrafı için zoom lensler tercih nedenidir. Makro veya portre çekimlerinde ise sabit lensler avantaj sağlayacaktır.

Ağırlığı ve Boyutu

Bu konuda lenslerin türleri arasında farklılık olabildiği gibi, fotoğraf makinalarının özelliklerine göre de (DSLR / Aynasız) farklılıklar vardır. İncelemekte fayda var.

Kalite, Dayanıklılık ve Hız

Lens keskinliği kalitesi, zor koşullara dayanıklılık (Plastik, Magnezyum gövde…) ve lensin odaklama hızı önemlidir. Satın alırken bu soruların cevaplarını arayın.

Marka mı, Diğer 3. Parti Lensler mi?

Marka lens satın alınabileceği gibi, daha uygun fiyata verimliği yüksek alternatif markaların (Sigma, Tamron gibi) lensleri de tercih edilebilir.

Lenslerle İlgili Bir Hatırlatma

Önceki sayılardan hatırlayacaksınızdır, her lens için iyi veya zayıf diyafram ve odak aralıkları vardır. Her lensin daha keskin olduğu bir diyafram aralığı vardır. Bu, yukarıda da belirtildiği gibi MTF testleriyle belirlenir. Genel olarak F8-16 arası en ideal keskinlik elde edilir. Lens en kısık F değerinde 1-2 stop altında çekim, keskinliği etkileyecektir.

Zoom lenslerde ise “iyi aralık” denilen odak uzaklığı vardır. İyi aralık, lensin en keskin olduğu odak uzaklıklarıdır. Örneğin, 24-70 mm lensin testler sonucu iyi aralığı 35-60 mm olabilir.

Tüm bu özellikler için, lens satın almadan önce değerlendirmeleri ve testleri incelemekte fayda vardır.

 

Keskinlik ve Lens Testleri Lenslerde keskinlik ve hız en önemli kriterler arasındadır. Lenslere standart test yönergelerine göre 3 farklı test uygulanır:

1-Merkezde ve sınırlarda bulunan kadranlardan oluşan MTF testi: Keskinlik testidir.

2-Bozulma testleri için ızgara şeması: Geniş açı lenslerde yaşanan bir sorundur.

3-Vignet etkisi testleri için düz beyaz tablo: Geniş açı lenslerde olur.

Etiketler: fotoğraf, canon

Yazdır e-Posta