Yaz Gecelerinde Samanyolu ve Yıldız Fotoğrafçılığı
Yıldız fotoğrafçılığını, sohbet ettiğimiz ve eğlendiğimiz bir fotoğraf kampı gibi düşünebiliriz. Çünkü çekim süresince beklerken oldukça çok zamanımız vardır.
Yazı ve Fotoğraflar: Yüksel ALTUN (AFIAP, Marmara Uni. Güzel San. Enst. Fotoğraf Yüksek Lisans)
Yıldız fotoğrafları çekmek çok fazla ekipman gerektirmiyor. Her fotoğrafçıda olabilecek aşağıdaki ekipmanlarla çekim yapılabilir:
- Objektifi değişebilir, ISO performansı iyi bir fotoğraf makinası
- Geniş açı objektif (10 – 18 mm odak, varsa balıkgözü)
- Makinamızın ağırlığına uygun bir tripot
- Kablolu veya kablosuz kumanda veya WiFi özellikli makinalarda akılı telefondan kontrol
Gece gökyüzünü fotoğraflamak size imkânsız veya zor görünebilir ama doğru araç ve tekniklerle yaratıcı çekimler yapabilirsiniz. Birkaç basit ipucu ve püf noktası ile iyi görüntüler yakalayabilirsiniz.
1. Doğru kamera ayarlarını uygulayın
Gece ışığın az olması, gökyüzü ve yıldız fotoğrafı çekmeyi zorlaştırıyor gibi görünse de özellikle ışığın az, ayın evrelerinin uygun olduğu geceler bizim tercihimizdir.
Aslında, gece boyunca bir görüntü yakalamak için görüntü kalitesinden ödün vermemiz gerekecek. Temiz, gürültüsüz bir çekim için kısık diyafram ve düşük bir ISO kullanmayı unutun.
Gece manzara fotoğrafçılığından farklı olarak yıldız fotoğrafçılığı, yeterli ışığı yakalayıp sahneyi düzgün bir şekilde ortaya çıkarmak için açık diyafram, uzun pozlama ve yüksek ISO ayarları gerektirir.
-Yıldız için ay evreleri-
Samanyolu ve yıldız fotoğrafçılığında ışık kirliliğinin olmaması çok önemlidir. Şehir ışıklarından ve etkisinden uzak olmalıdır. Ayrıca ay ışığının olmadığı veya minimum olduğu tarihlerde battıktan sonra çekim yapılabilir. Temmuz ve Ağustos 2021 aylarındaki ay takviminde uygun olan tarihlere göz gezdirebilirsiniz.
8-12 Temmuz ve 6-9 Ağustos günleri. Bu tarihler dışında ayın küçük olduğu devrelerde, battıktan sonraki saatlerde çekim yapılabilir. Gökyüzünü olabildiğince ayrıntılı bir şekilde yakalamak için lensinizin en geniş diyaframını kullanın. F2.8 diyafram açıklığına sahip lensler gece ve astro fotoğrafçılar için popülerdir.
ISO'nun da gece fotoğrafçılığı için önemli ölçüde artırılması gerekiyor. Normal manzara fotoğrafçılığı için mümkün olan en düşük ISO ile çekim yapmanın önemini her zaman vurgulasak da, gece fotoğrafçılığı tamamen farklıdır. Yine de mümkün olan en düşük ayarla çekim yapmak istesek de, en az 1600'lük bir ISO değeri gerekir. Ve 3200 veya 6400'lük bir ISO kullanmak alışılmadık bir durum değildir.
Doğru deklanşör hızını seçmek, lensinizin odak uzaklığına bağlıdır. Ancak, yıldız izlerini fotoğraflamak istemiyorsanız 30 saniyeden fazla gitmeyin. 500 kuralı burada iyi bir kılavuzdur; temel olarak, 500'ü kullandığınız merceğin odak uzunluğuna (Kroplu ise çarpan eklenerek) bölün. Böylece yıldız izlerinden kaçınmak için kullanabileceğiniz maksimum deklanşör hızınızı bulacaksınız.
Örneğin krop faktör 1.5 - 20 mm odak eşdeğeri 30 mm. 500 / 30 = 16.6 sn size maksimum deklanşör hızı verir. Bu sürelerde tripotsuz çekim yapılmaz. Geceleri keskin bir görüntü elde etmek istiyorsanız tripot kullanımı şarttır.
Yüksel Altun - Yıldız fotoğrafı (F5-ISO 2000-14mm - 30 sn)
2. Konumu ve gece gökyüzünü önceden araştırın
Karanlıkta çekim yerlerini belirlemek zordur. Bu yüzden gece fotoğraf çekimi için dışarı çıkmadan önce bölgeyi tanımanızı, bölgeyi gün içinde ziyaret etmenizi tavsiye ederim.
Ayın mevcut evresini, konumunu, gün doğumu, gün batımı, ayın doğuşu, batışı ve çekiminizle ilgili diğer her şeyi belirlemek için uygulamalar kullanılabilir (Örnek: PhotoPills)
Ne kadar çok hazırlanırsanız, harika bir görüntü elde etme şansınız o kadar artar! O halde gece gökyüzünü çekmek için dışarı çıkmadan önce bilmeniz gerekenleri özetleyelim:
- Sivil, denizcilik ve astronomik alacakaranlık zamanı
- Ayın evresi
- Ayın gökyüzündeki konumu
- Ayın doğuşu ve batışı zamanı
- Samanyolu göründüğünde (varsa)
- Samanyolu'nun konumu (varsa)
Tüm bu bilgileri bir uygulamayla veya çevrimiçi hızlı arama yaparak kolayca bulabilirsiniz.
Cem Önal - Uzun Pozlama - (F4-ISO 3200-16mm-4sn timelapse 100 fotoğraf birleştirilmiş)
3. Çekim için gerçekten karanlık bir alan bulun
Amacınız yıldızları ve gece gökyüzünü fotoğraflamaksa mümkün olduğunca çok yıldız görmek isteriz. Yıldızların mümkün olan en iyi görüntüsünü elde etmek için büyük şehirlerden ve ışık kirliliğinden uzakta bir yer bulmanız gerekecek.
DarkSiteFinder gibi web siteleri ve haritalar, sınırlı ışık kirliliği olan alanları ararken harika kaynaklardır. Büyük bir şehre yakın yaşıyorsanız, muhtemelen biraz uzağa seyahat etmeniz gerekecektir.
Samim Ada - Uzun Pozlama (F4.5-ISO 200-16 mm-975 sn)
Doğal Gece Filtresi gibi ışık kirliliğini azaltmaya yardımcı olan filtreler vardır. Ancak bir filtre size yıldızlı bir gökyüzü vermek için kirliliği sihirli bir şekilde ortadan kaldırmaz, sadece ışık kirliliğinin rengini nötralize eder.
En detaylı gece gökyüzü için dolunaya en yakın haftalardan kaçınmalısınız. Bu süre zarfında gökyüzü daha parlaktır ve hem çıplak gözle hem de kamerayla görülebilen daha az yıldız vardır.
Levent Fidan - Samanyolu (F3.5-IOS 1270-14mm-30sn)
Samanyolu Nasıl Fotoğraflanır?
Samanyolu'nu fotoğraflama teknikleri çoğunlukla diğer gece fotoğrafçılığı türlerine benzer. Geniş açık bir diyafram, yüksek ISO ve 30 saniyeden fazla olmayan bir deklanşör hızı kullanmak isteyeceksiniz. Biraz daha yüksek bir ISO ve yaklaşık 25 saniyelik bir deklanşör hızının (14 mm ve f/2.8'de çekim yaparken) en yüksek ayrıntı miktarını verdiğini deneyimliyoruz.
Deklanşör hızınızı daha da yavaşlatırsanız, kamera yıldızlarda (dünyanın dönüşü nedeniyle) hafif bir hareket yakalamaya başlar ve çekimleriniz bulanıklaşır.
Jale Beşkonaklı - Nemrut (F4.5-ISO 5000-18mm-30sn)
Samanyolu'nu yeni ay sırasında veya ay yükselmeden önce fotoğraflamak da en iyisidir. Gökyüzü ne kadar karanlıksa o kadar çok yıldız görürsünüz ve Samanyolu o kadar ayrıntılı olur.
Samanyolu Fotoğrafınız için LR-Lightroom’da Renk ve Keskinlik Düzenleme Önerileri
Beyazları +46'ya, siyahları -52'ye indirdiğimi ilk panelde görebilirsiniz. Karanlık gökyüzüne karşı yıldızları vurgulamak istedim. Netliği +55'e çıkarmak, yıldızları gökyüzünde öne çıkarır. Gökyüzündeki renkleri ortaya çıkarmak için doygunluğu artırdım.
Yıldızları da vurgulamak için görüntüyü biraz keskinleştirdim. Aynı zamanda ortaya çıkabilecek bazı gürültüleri yumuşatmak için gürültü azaltmayı 33'e ve aynı nedenlerle rengi 25'e çıkardım.
Gökyüzünüzdeki renklerin büyülü görünmesini Split Toning sağlar. Ayrıca oldukça muhteşem görünen yıldız fotoğrafları elde etmek için sıcaklık ve ton kaydırıcılarıyla oynayarak gökyüzünün rengini de düzenleyebilirsiniz. Aşağıda üç farklı şekilde işlenmiş bu fotoğrafa bir göz atalım.
Burada verdiğim tüm fotoğraf örneklerinde fark etmiş olabileceğiniz bir başka profesyonel ipucu da şudur: Yıldız fotoğrafınızı iyi bir ön planda çekin. Ön planda arkeolojik bir yapı, tarihi bir eser, bir ağacın veya bir evin siluetini görmek gerçekten harika bir hikâye ortaya koyar.
Muhip Seyda Işıktaç
Yüksel Altun – Cendere /Adıyaman (F5-ISO 2000-14mm-30 sn – Timelapse 150 fotoğrafın birleştirilmesi )
Son olarak Samanyolu'nun hangi yönde olduğunu bildiğinizden emin olun. Üstünüzdeki gökyüzünde tam olarak hangi yıldızların olduğunu görmek için Sky Map gibi bir uygulamayı kullanabilirsiniz. Keyifli çekimler yapın ve lütfen fotoğraflarınızı bizimle paylaşın.
Yüksel Altun - Deyrulzafaran / Mardin (F4.5-ISO 1000-12mm-30 sn – Timelapse 100 fotoğrafın birleştirilmesi)
Uzun Pozlama ile Yıldız İzlerini Fotoğraflayın
Deklanşör hızı çok uzadığında dünyanın dönüşü nedeniyle kameranız yıldızlardaki hareketi kaydeder ve bu hareket yıldız izini oluşturur.
Deklanşör hızını birkaç dakikaya, hatta bir saate uzatarak yıldız izlerini yakalayabilirsiniz. Efekt gerçekten ilginç olabilir, ancak enstantane hızının yeterince uzun olduğundan emin olun, böylece yıldızlar noktalar yerine çizgi olarak grafik şekiller oluşturur.
Yıldız izlerini uzun pozlamada iki farklı teknik kullanılır:
Uzun pozlama (F5-ISO 200-16mm-1980sn)
A - Uzun Pozlama Tekniği ile Çekim Adımları:
1. Sağlam bir tripot, iyi bir mekan ve ön plan gerekli.
2. Kablolu veya kablosuz deklanşör veya mobilden kontrol etmek önemli. Fotoğraf makinanızda kablolu deklanşör kullanılabiliyorsa ideali budur. Fakat yeni çıkan bazı modellerde kablolu deklanşör ve kumanda fonksiyonu yoktur. Bu durumda mobilden kontrol uygulaması yüklenmeli ve öncesinde test edilmelidir.
3. Kutup yıldızı ve yıldızları belirlemek için uygulama kullanmalı. (Sky Map)
4. Işık kirliliği olmamalı (Şehir ışıkları, Ay…) ve açık bir gökyüzü olmalı.
5. High ISO Noise reduction – Yüksek ISO Kumlama Giderme – kapalı olmalı.
6. Long Exposure Noise reduction – Uzun Pozlama Kumlama Giderme – kapalı olmalı.
7. Aktive D-Lighting / Aydınlatma iyileştirici – kapalı olmalı.
8. Sabitleyici (IS / VR / OS) – kapalı olmalı.
9. M – Manuel çekim modu kullanılmalı.
10. WB Auto ayarlanmalı.
11. MF - Manuel netleme ayarlanmalı. Netleme için lens üzerindeki sonsuz ayarını kullanabilirsiniz. Sonsuza ayarlamak her lenste aynı verimi vermeyebilir. Bunu uzun pozlama veya timelapse öncesi yapacağınız çekimde test edin. Yıldızlara doğru büyütüp kontrol ettiğinizde net değil ve bokeh şeklinde ise 10-15 metre önümüzdeki bir objeyi el feneri ile aydınlatarak AF-Otomatik netleme yapın, netlediğiniz anda MF-Manuel netlemeye geçerek ayarlayın. Bunu da ilk fotoğrafta test etmeyi unutmayın.
12. RAW çekim olmalı.
13. Vizörü kapatmalı. (Arkadan ışık sızmaması için)
14. ISO 100’e ayarlanmalı.
15. Bulb modu kullanılmalı.
16. Diyafram en açık F2.8 - 3,5-5 olmalı.
17. Enstantane 45dk - 1 saate ayarlanmalı.
18. Işıkla boyama yapılabilir. (El feneri, yapının ışığı…) El feneri iki amaç için kullanılır. Birincisi çekim öncesinde netleme, ikincisi ön planda olan bir eser, yapı gibi dokunun aydınlatılması. Burada aydınlatma ışıkla boyama şeklinde yapılır.
Yüksel Altun - Timelapse (F5-ISO2000-15mm-30sn-175 foto)
,
Levent Fidan - Timelapse yıldız pozlama
B – Timelapse Tekniğinin Adımları
Yukarıdaki yöntem ile film zamanından beri kullanılan, gerçek gece yıldız izleri elde edilir. Bu zor bir yöntemdir, 45 dk - 1 saat sonunda netliği kötü ve teknik sorunlu bir fotoğraf elde edilebilir. Bu durumda eksikler düzeltilerek yeniden çekim başlatılır, bu da zaman kaybı olur. Ayrıca sayısal fotoğraf makinalarında batarya ve ısınma sorunları yaşanabilir. Bu nedenle timelapse yöntemi, sayısal fotoğrafçılığın gelişmesiyle birlikte daha sık kullanılmaktadır.
Yukarıdaki ilk 13 adım aynen uygulanmalıdır. Sonrasında:
- Enstantane 30 sn olmalı.
- F 2.8 – 3.5-5 ayarlanmalı.
- ISO 1000 – 6400 arası tercih edilmeli. (Ortam ışığına görebelirlenir)
- En az 100 ve üstü fotoğraf çekerek tamamlanmalı.
- Son birkaç çekimde ışıkla boyama yapılabilir.
Çekim sonrasında sayısal düzenleme işlemi adımına geçilir. Tost tekniği ile bilgisayarda fotoğrafları birleştirebiliriz. Bunun için Photoshop veya StarStax, Startrails gibi ücretsiz programlar kullanılabilir. Her iki program da çekilen ve birebir aynı olan fotoğrafların üst üste katmanlar halinde birleştirilerek, yıldız izlerinin çıkarılması temeline göre çalışır.
Etiketler: fotoğraf, ileri fotoğrafçılık, fotoğraf eğitim